Nimfen

Naar aanleiding van de expositie Godinnen van de Art Nouveau in het Allard Pierson museum heb ik gekeken wat ik zelf had aan materiaal uit die periode. Als tegelliefhebber ken ik ook vele Art Nouveau tegels die in die periode zijn gemaakt en ook deels te zien zijn in Amsterdam in de gebouwen gebouwd in de periode 1900 – 1910. Hier een kleine selectie. De Nimfen zijn herkenbaar aan de nabijheid van bloemen met vaak fraaie stengels.

Tegeltableau, Jacob Obrechtstraat 2, Amsterdam Zuid

De villa Jacob Obrechtstraat 2, Amsterdam, naast het Vondelpark is gebouwd in 1900 en is voorzien van vele tegeltableaus, toegeschreven aan de Amsterdamse firma De Distel. Naast tegels produceerde De Distel ook gebruiksaardewerk zoals vazen en borden in de periode 1895 tot 1922. Inmiddels is er een mooi boek uitgekomen: Art Nouveau in Amsterdam, 1895 – 1910. Veel fraaie foto’s van gebouwen en ook veel tegels.

Tegel: Flora narcis, UK 1901

In Engeland ontwierp Walter Crane, bekend van zijn boekje Flora’s Feast (met veel nimfen), een serie tegels met hetzelfde thema voor de firma Pilkington’s Tile and Pottery Co. Voor veel Britse tegelliefhebbers is dit het hoogtepunt op het gebied van de Art Nouveau tegel.

tegel: Moerasnimf, UK 1902

Een bijzondere Britse tegel in 1902 ontworpen door George Cartlidge voor de firma Sherwin & Cotton. Deze fabriek maakte tegels in reliƫftechniek waarmee een foto-effect werd verkregen door de dikte van het glazuur. Op diepere delen zit meer glazuur waardoor de kleur donkerder wordt. Hierdoor ontstaat een foto grafisch effect. Naast groen zijn deze tegels ook bekend in sepia uitvoering.

Tegel, Duitsland 1905

Duitsland kent ook veel Art Nouveau of Jugendstil tegels. Een fabriek met grote productie in die tijd was de Boizenburger Fliesenfabrik in Boizenburg. Opgericht in 1903 en actief geweest tot het einde van de DDR-tijd in 1990. Deze tegel met nimf en gestileerd klaprozen komt uit de collectie van het huidige Fliesenmuseum in Boizenburg dat de herinnering bewaart aan de tegelfabriek.

De Brit Walter Crane ging in zijn boek “Flora’s Feast” , uit 1892, echt los op nimfen en ook elfjes. Hier een paar voorbeelden.

Omslag Flora’s Feast, 1892, van Walter Crane
De tijgerlelie
De gele ganzenbloem naast de korenbloem
Het kleine krokusje ondersteund door een elfje

In mijn boekenkast

In Pilgrim’s Progress uit 1910 van John Bunyan vinden we illustraties van Frank PapĆ© die naast bladranken ook nimfachtige dames gebruikt.

Je ziet dat er naast godinnen ook veel nimfen en zelfs elfjes zijn toegepast in de Art Nouveau.